Ngày 08 tháng 9 năm 2021, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 25/2021/TT-BGDĐT (sau đây viết tắt là Thông tư số 25) hướng dẫn triển khai đào tạo trình độ tiến sĩ, trình độ thạc sĩ cho giảng viên các cơ sở giáo dục đại học theo Quyết định số 89/QĐ-Tg ngày 18 tháng 01 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo giai đoạn 2019 – 2030. Nội dung Thông tư số 25 có những điểm nổi bật như sau:

Thứ nhất, Thông tư số 25 đã quy định rõ điều kiện để tham gia đào tạo theo đề án số 89 của Thủ tướng Chính phủ (tại Điều 8) như sau:

-  Đối với cơ sở đào tạo trong nước: ngành đào tạo có tên trong những bảng xếp hạng ngành hoặc lĩnh vực đào tạo có uy tín của thế giới được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) công nhận ít nhất 01 lần trong 05 năm cuối tính đến thời điểm được xét chọn; hoặc ngành đào tạo ở trình độ tiến sĩ đã tuyển sinh và tổ chức đào tạo từ 05 năm trở lên, có ít nhất 05 nghiên cứu sinh đã tốt nghiệp và được cấp bằng trong vòng 05 năm gần nhất; ngành đào tạo ở trình độ thạc sĩ có ít nhất 05 khóa đào tạo đã tốt nghiệp và được cấp bằng;

-  Đối với cơ sở đào tạo ở nước ngoài: ngành đào tạo ở trình độ tiến sĩ, trừ các ngành thuộc lĩnh vực nghệ thuật, nhóm ngành thể dục và thể thao, nằm trong nhóm 500 tốt nhất của những bảng xếp hạng ngành hoặc lĩnh vực đào tạo có uy tín của thế giới (được Bộ GDĐT công nhận) ít nhất 01 lần trong 05 năm gần nhất tính đến thời điểm Bộ GDĐT công bố danh sách các cơ sở đào tạo trong phạm vi Đề án. Danh sách các cơ sở đào tạo những ngành thuộc lĩnh vực nghệ thuật, nhóm ngành thể dục và thể thao (bao gồm cả trình độ tiến sĩ và thạc sĩ) do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất;

-  Cơ sở đào tạo thực hiện liên kết đào tạo ở trình độ tiến sĩ phải đáp ứng yêu cầu tại điểm a khoản 1 Điều này đối với cơ sở đào tạo ở trong nước, yêu cầu tại điểm b khoản 1 Điều này đối với cơ sở đào tạo nước ngoài và những quy định hiện hành về hợp tác, đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục.

Những cơ sở đào tạo đáp ứng yêu cầu xây dựng đề án theo mẫu tại Phụ lục kèm theo Thông tư số 25, gửi 01 bản đề án cùng các minh chứng về Bộ GDĐT trước ngày 30 tháng 9 hằng năm.

Thứ hai, về kinh phí hỗ trợ cho người học (quy định tại Điều 4, Thông tư số 25)

 Kinh phí hỗ trợ được tính từ thời điểm người học nhập học chính thức tại cơ sở đào tạo hoặc từ thời điểm quyết định có hiệu lực đối với người học tiến sĩ. Kinh phí hỗ trợ tối đa không quá 04 năm (48 tháng) đối với người học tiến sĩ và không quá 02 năm (24 tháng) đối với người học thạc sĩ. Trong đó quy định cụ thể:

- Kinh phí hỗ trợ cho người học tập trung toàn thời gian trong nước bao gồm:

+ Học phí nộp cho cơ sở đào tạo;

+ Chi phí hỗ trợ học tập, nghiên cứu;

+ Chi phí hỗ trợ 01 lần cho người học tiến sĩ tham dự hội thảo, hội nghị ở nước ngoài hoặc thực tập ngắn hạn ở nước ngoài tối đa 03 tháng trong thời gian học tập, nghiên cứu.

- Kinh phí hỗ trợ cho người học tập trung toàn thời gian ở nước ngoài bao gồm:

+ Học phí nộp cho cơ sở đào tạo;

+ Chi phí hỗ trợ học tập, nghiên cứu.

Thứ ba, Thông tư số 25 quy định trách nhiệm của các cơ sở cử đi (tại Điều 10). Trong đó cụ thể:  

- Xây dựng kế hoạch đào tạo giảng viên cơ hữu, giảng viên nguồn có trình độ tiến sĩ, trình độ thạc sĩ theo Đề án trong năm đến năm 2030 phù hợp với chiến lược phát triển nguồn nhân lực của cơ sở.

- Bồi dưỡng tạo nguồn, hỗ trợ giảng viên cơ hữu, giảng viên nguồn về ngoại ngữ và những kỹ năng khác đáp ứng điều kiện tuyển sinh của các cơ sở đào tạo trong nước và ở nước ngoài để tăng cường khả năng hoàn thành nhiệm vụ học tập và nghiên cứu.

-  Xây dựng và ban hành quy định chi tiết của cơ sở về việc tuyển chọn giảng viên cơ hữu, giảng viên nguồn đi học theo Đề án, trong đó bao gồm quy định về hồ sơ xét tuyển, minh chứng cho các yêu cầu về chuyên môn và năng lực nghiên cứu (nếu có), cam kết giữa cơ sở cử đi và giảng viên cơ hữu, hợp đồng đào tạo với giảng viên nguồn, quy trình tổ chức tuyển chọn, quy định về việc bồi hoàn kinh phí hỗ trợ của Đề án trong trường hợp người học không thực hiện cam kết với cơ sở cử đi theo quy định tại Thông tư này và các quy định hiện hành khác có liên quan.

- Tổ chức tuyển chọn công khai, minh bạch và bảo đảm công bằng; chịu trách nhiệm giải trình về quy trình tuyển chọn giảng viên cơ hữu, giảng viên nguồn đi đào tạo đúng đối tượng và đủ điều kiện; giải quyết những phát sinh thuộc thẩm quyền trong quá trình triển khai Đề án tại cơ sở.

-  Hỗ trợ người học liên hệ hoặc kết nối người học với những cơ sở đào tạo trong nước và ở nước ngoài đáp ứng quy định tại Điều 8 của Thông tư số 25 theo các hình thức đào tạo đã đăng ký.

-  Phối hợp với cơ sở đào tạo quản lý, hỗ trợ người học trong quá trình học tập và nghiên cứu bao gồm cả xem xét những đề nghị thay đổi của người học trong quá trình đào tạo, cử người học tham dự hội thảo, hội nghị hoặc thực tập ngắn hạn ở nước ngoài; tiếp nhận, phân công công tác đối với người học đã tốt nghiệp chương trình đào tạo trong thời gian tối đa 12 tháng kể từ thời điểm người học hoàn thành chương trình đào tạo và đôn đốc người học thực hiện đầy đủ trách nhiệm, nghĩa vụ đã cam kết.

-  Thực hiện chế độ báo cáo, lưu trữ văn bản, tài liệu liên quan theo quy định hiện hành và theo quy định của Thông tư này; quản lý thông tin về người học do cơ sở cử đi, cập nhật thông tin về người học và những thay đổi trong quá trình đào tạo vào hệ thống cơ sở dữ liệu về Đề án theo hướng dẫn của Bộ GDĐT.

-  Phối hợp với Bộ GDĐT thực hiện thủ tục chi trả kinh phí hỗ trợ người học; chịu trách nhiệm về số liệu, thông tin liên quan tới người học trong quá trình học tập, nghiên cứu; thu hồi chi phí hỗ trợ đào tạo người học đã nhận của Đề án khi người học vi phạm những quy định tại điểm g khoản 2 Điều 6 của Thông tư số 25 hoặc bồi hoàn chi phí đào tạo cho Nhà nước trong trường hợp không tiếp nhận, bố trí công tác cho người học quy định tại khoản 6 Điều này theo các quy định hiện hành.

-  Thực hiện những hoạt động khác liên quan trong phạm vi Đề án số 89.

Thứ tư, Thông tư số 25 cũng quy định rõ trách nhiệm của người học (tại Điều 6) như sau:

- Theo quy định của thông tư số 25, trách nhiệm của người học là phải hoàn thành chương trình đào tạo đúng hạn và được cấp bằng tiến sĩ, bằng thạc sĩ theo quy định của cơ sở đào tạo. Bên cạnh đó, theo yêu cầu của Đề án 89 do Thủ tướng Chính phủ ban hành, trong thời gian học tập, nghiên cứu hoặc chậm nhất trong 12 tháng sau khi tốt nghiệp, người học tiến sĩ phải công bố kết quả nghiên cứu liên quan trực tiếp tới đề tài luận án.

- Kết quả nghiên cứu minh chứng bằng công bố khoa học trong các ấn phẩm thuộc danh mục Web of Science hoặc Scopus (sau đây viết tắt là WoS/Scopus) với tư cách là tác giả chính hoặc tác giả liên hệ. Số lượng cụ thể như sau: ít nhất 2 công bố khoa học đối với người học tập trung toàn thời gian ở nước ngoài; ít nhất 1 công bố khoa học đối với người học ở các hình thức còn lại.

- Người học tiến sĩ các ngành thuộc lĩnh vực nghệ thuật và nhóm ngành thể dục thể thao có thể thay thế công bố khoa học bằng một giải thưởng chính thức của các cuộc thi quốc gia hoặc quốc tế được Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch công nhận.

- Quay trở về cơ sở cử đi ngay sau khi tốt nghiệp và làm việc trong thời gian tối thiểu theo quy định của: Nghị định số 143/2013/NĐ-CP quy định về bồi hoàn học bổng và chi phí đào tạo đối với người học không phải là công chức, viên chức (Nghị định 143); Nghị định số 101/2017/NĐ-CP về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức (Nghị định 101) đối với người học là công chức, viên chức và các quy định hiện hành khác có liên quan.

- Trường hợp vi phạm những quy định tại Điều 3 của Nghị định 143, Điều 7 của Nghị định 101 và không thực hiện đầy đủ những trách nhiệm khác của người học theo quy định của Thông tư số 25: Thực hiện bồi hoàn kinh phí hỗ trợ đã nhận từ đề án theo quy định tại Nghị định số với người học không phải là công chức, viên chức; theo quy định tại Nghị định 101 với người học là công chức, viên chức và các quy định hiện hành có liên quan khác.

Thông tư số 25 sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 24 tháng 10 năm 2021 và thay thế Thông tư số 35/2012/TT-BGDĐT ngày 12 tháng 10 năm 2012 ban hành quy định đào tạo trình độ tiến sĩ theo Đề án “Đào tạo giảng viên có trình độ tiến sĩ cho các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2010 - 2020” được phê duyệt tại Quyết định số 911/QĐ-TTg ngày 17 tháng 6 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ. Chi tiết thông tư xem tại đây.

Bài: Phòng Thanh tra - Pháp chế