Theo đó, sẽ có nhiều chính sách
mới tác động trực tiếp đến mọi cán bộ, công chức, viên chức từ năm 2020.
Lãnh đạo đơn vị sự nghiệp công
lập không còn là công chức
Từ ngày 1-7-2020, đội ngũ lãnh
đạo, quản lý tại các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ là viên chức thay vì công
chức như quy định của pháp luật hiện hành. Để bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp
của đội ngũ lãnh đạo, quản lý trong các đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định
hiện hành, Luật cũng đã có quy định giao Chính phủ quy định chuyển tiếp đối với
công chức trong các đơn vị sự nghiệp tiếp tục thực hiện chế độ, chính sách và
áp dụng các quy định của pháp luật về cán bộ, công chức cho đến hết thời hạn bổ
nhiệm giữ chức vụ (Điều 85); đồng thời cũng giao Chính phủ quy định chi tiết
việc thực hiện chế độ công chức đối với người làm việc trong bộ máy lãnh đạo,
quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập do ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí,
phục vụ nhiệm vụ chính trị và phục vụ quản lý nhà nước (Khoản 3 Điều 84).
Kiểm định chất lượng đầu vào
công chức
Nghị quyết số 26-NQ/TW của Hội
nghị Trung ương 7 khóa XII ngày 19-5-2018 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ
các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm
nhiệm vụ: "Thống nhất việc kiểm định chất lượng đầu vào công chức để các địa
phương, cơ quan, đơn vị lựa chọn, tuyển dụng theo yêu cầu, nhiệm vụ; đồng thời,
nghiên cứu phân cấp kiểm định theo lĩnh vực đặc thù và theo vùng, khu
vực".
Luật Cán bộ, Công chức và các
văn bản quy định chi tiết đã phân cấp cho cơ quan có thẩm quyền quản lý công
chức trong công tác tuyển dụng. Theo đó, các bộ, ngành, địa phương chịu trách
nhiệm tổ chức tuyển dụng đối với công chức thuộc phạm vi quản lý, bảo đảm tiêu
chuẩn, điều kiện do Chính phủ quy định và chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ
quan có thẩm quyền trong việc tổ chức thực hiện.Tuy nhiên, việc chấp hành các
quy định về tuyển dụng công chức tại một số Bộ, ngành, địa phương chưa nghiêm,
còn để xảy ra nhiều sai phạm; chưa thực sự tuyển dụng được người đáp ứng được
các yêu cầu của vị trí việc làm; chưa gắn thẩm quyền của người trực tiếp sử
dụng công chức với thẩm quyền quyết định tuyển dụng.
Công chức BHXH TP HCM trong giờ làm việc
Để khắc phục những bất cập này,
Nghị quyết số 26-NQ/TW đã đề ra chủ trương tiếp tục đổi mới công tác tuyển dụng
theo hướng "thống nhất việc kiểm định chất lượng đầu vào công chức để các
địa phương, cơ quan, đơn vị lựa chọn, tuyển dụng theo yêu cầu, nhiệm vụ; đồng
thời, nghiên cứu phân cấp kiểm định theo lĩnh vực đặc thù và theo vùng, khu
vực". Thể chế hóa chủ trương của Đảng, khoản 2 Điều 39 Luật Cán bộ, công
chức đã bổ sung quy định về thực hiện kiểm định chất lượng đầu vào công chức
theo lộ trình, bảo đảm công khai, minh bạch, thiết thực, hiệu quả, đồng thời
giao Chính phủ quy định chi tiết việc kiểm định chất lượng đầu vào. Có thể nói
đây là quy định mới nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác tuyển
dụng thời gian vừa qua. Việc thống nhất kiểm định chất lượng đầu vào không làm
ảnh hưởng đến thẩm quyền tuyển dụng của bộ, ngành, địa phương. Các bộ, ngành,
địa phương vẫn có thẩm quyền quyết định trong tuyển dụng công chức phù hợp với
yêu cầu của vị trí việc làm và điều kiện đặc thù của bộ, ngành, địa phương
mình.Việc giao Chính phủ quy định chi tiết và thực hiện theo lộ trình cũng nhằm
bảo đảm thực hiện từng bước, tránh những xáo trộn không cần thiết, ảnh hưởng
đến việc tuyển dụng công chức trên phạm vi cả nước. Khi xây dựng các văn bản
trình Chính phủ quy định chi tiết, Bộ Nội vụ sẽ đặc biệt chú trọng tới yếu tố
này, đồng thời bảo đảm giảm thiểu thủ tục hành chính, không quy định phát sinh
"chứng chỉ kiểm định đầu vào", đồng thời bảo đảm chất lượng, hiệu
quả, tiết kiệm theo đúng chủ trương của Đảng.
Ký hợp đồng xác định thời hạn
với viên chức
Về ký kết hợp đồng xác định
thời hạn, theo quy định của pháp luật hiện hành thì có 2 loại là hợp đồng làm
việc có thời hạn và hợp đồng làm việc không thời hạn. Viên chức được tuyển dụng
sẽ ký hợp đồng xác định thời hạn (từ 12 đến 36 tháng); sau khi kết thúc hợp
đồng xác định thời hạn thì viên chức được ký hợp đồng không xác định thời hạn.
Đồng thời, Luật cũng quy định về chế độ tập sự đối với người trúng tuyển viên
chức.
Quy định về việc ký kết hợp
đồng làm việc có thời hạn và hợp đồng làm việc không thời hạn trong thời gian
qua còn một số vướng mắc, cụ thể như sau:
Công chức BHXH TP HCM trong giờ làm việc
Việc phân biệt 2 loại hợp đồng
dẫn đến sự bất bình đẳng, tâm lý "trên" – "dưới" giữa người
ký hợp đồng có thời hạn và hợp đồng không thời hạn;
Việc quy định về hợp đồng không
xác định thời hạn đối với đội ngũ viên chức sẽ không khuyến khích cơ chế cạnh
tranh, không có vào, có ra, từ đó không tạo động lực trong công việc, dẫn đến
giảm năng suất, hiệu quả; Quy định về hợp đồng không xác định thời hạn cũng dẫn
tới một thực trạng là các đơn vị sự nghiệp công lập còn ỷ lại, trông chờ vào
nguồn ngân sách nhà nước, kém năng động, sáng tạo dẫn đến quá trình xã hội hóa
cung cấp dịch vụ công diễn ra rất chậm, ảnh hưởng đến sự phát triển chung của
đất nước.
Để giải quyết bất cập nêu trên,
Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII về
tiếp tục đổi mới tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động
của các đơn vị sự nghiệp công lập đã xác định "Thống nhất thực hiện hợp
đồng có thời hạn đối với trường hợp viên chức được tuyển dụng mới (trừ các đơn
vị sự nghiệp công lập ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội
đặc biệt khó khăn).". Đây là chủ trương lớn, tác động trực tiếp đến đội
ngũ viên chức, trong đó phần lớn là viên chức hoạt động trong lĩnh vực y tế,
giáo dục, khoa học công nghệ.
Quá trình xây dựng chính sách
và thể chế hóa, nội dung này cũng đã được phân tích rất kỹ về ưu, nhược điểm
của từng phương án, trong đó đề cao yêu cầu bảo đảm quyền, lợi ích của người
lao động, tránh xáo trộn gây tâm tư trong đội ngũ, đồng thời cũng phải tạo cơ
chế để các đơn vị sự nghiệp và người lao động chủ động, có động lực, từ đó nâng
cao chất lượng cung cấp dịch vụ công cho xã hội, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao
của người dân.
Tăng thời gian xử lý kỷ luật
với cán bộ, công chức, viên chức
Theo quy định của Luật Cán bộ,
Công chức và Luật Viên chức hiện hành thì thời hiệu xử lý kỷ luật là 24 tháng
kể từ thời điểm có hành vi vi phạm đến khi phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật.
Thực tế cho thấy quy định như vậy là quá ngắn, không bảo đảm tính nghiêm khắc
đối với việc xử lý cán bộ, công chức, viên chức có hành vi vi phạm. Nhiều
trường hợp đã bị xử lý kỷ luật về Đảng (hoặc đã bị xử lý hình sự nhưng cho
hưởng án treo) khi xét kỷ luật theo quy định của Luật thì đã hết thời hiệu.
Công chức BHXH TP HCM trong giờ làm việc
Mặt khác, trong thời gian vừa
qua, Bộ Chính trị đã ban hành Quy định số 102-QĐ/TW ngày 15/11/2017 về xử lý kỷ
luật đảng viên vi phạm, trong đó quy định rõ về thời hiệu kỷ luật; đồng thời có
một số trường hợp cán bộ, công chức, viên chức là đảng viên có vi phạm trong
thời gian công tác nhưng đã nghỉ hưu hoặc chuyển công tác ra khỏi khu vực nhà
nước đã bị xử lý kỷ luật về Đảng và xử lý kỷ luật về chính quyền.
Xuất phát từ yêu cầu đó, để bảo
đảm tính nghiêm minh, nghiêm khắc, kỷ luật, kỷ cương trong công tác cán bộ,
Luật sửa đổi, bổ sung đã quy định tăng thời hiệu xử lý đối với tính chất từng
loại hành vi vi phạm gắn với hệ quả pháp lý (theo thứ tự 2 năm, 5 năm và không
tính thời hiệu đối với một số hành vi cụ thể); bổ sung quy định không tính thời
hạn giải quyết các vụ việc theo thủ tục tố tục vào thời gian để xác định thời
hiệu và quy định xóa tư cách chức vụ đối với người có vi phạm trong thời gian
công tác nhưng đã thôi việc, nghỉ hưu; tăng thời hạn xử lý vi phạm kỷ luật từ
60 ngày và 90 ngày (đối với các vụ việc phức tạp) lên thành 90 ngày và 150
ngày; quy định rõ việc bổ nhiệm khi bị kỷ luật (không bổ nhiệm vào chức vụ cao
hơn trong thời hạn 12 tháng đối với trường hợp bị kỷ luật khiển trách, cảnh
cáo, hạ bậc lương; không bổ nhiệm chức vụ trong thời hạn 24 tháng nếu bị kỷ
luật giáng chức, cách chức.
Bổ sung quy định đánh giá cán
bộ, công chức, viên chức
Bên cạnh đó, Luật cũng tập
trung sửa đổi những quy định còn vướng mắc từ thực tiễn thực hiện, trong đó có
công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức. Có thể nói cùng với quá trình
chuyển đổi phương thức quản lý cán bộ, công chức từ hệ thống chức danh nghề
nghiệp sang vị trí việc làm thì công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức
hiện nay "là khâu yếu, chưa phản ánh đúng thực chất, chưa gắn với kết quả,
sản phẩm cụ thể, không ít trường hợp còn cảm tính, nể nang, dễ dãi hoặc định
kiến.".
Để khắc phục những hạn chế, yếu
kém trong công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức nêu trên, Luật đã bổ
sung quy định đánh giá cán bộ, công chức, viên chức theo tiêu chí cụ thể, bằng
sản phẩm; gắn đánh giá cá nhân với tập thể và kết quả thực hiện nhiệm vụ của
địa phương, cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, đội ngũ công chức, viên chức ở nước ta
công tác trong các lĩnh vực rất rộng với những đặc thù khác nhau phụ thuộc vào
từng công việc, vùng miền. Vì vậy, Luật cũng quy định giao người đứng đầu cơ
quan có thẩm quyền quản lý công chức quy định phù hợp với địa phương, bộ, ngành
mình, bảo đảm đúng tiêu chí được đề ra.
(Theo Người lao động)